Jak optymalizować trasy pod kątem opłat drogowych w 2025 r.?

Rok 2025 przynosi szereg zmian w kontekście planowania tras przez firmy z branży TSL. Nowe stawki opłat drogowych i emisyjnych wymuszają jeszcze bardziej przemyślane i rozważne planowanie tras. Dowiedz się, co może potencjalnie czekać Twoich kierowców oraz w jaki sposób jeszcze lepiej zoptymalizować przewozy, by świadczyć usługi na najwyższym poziomie.

Nowe systemy opłat drogowych w Europie – przegląd zmian

Rok 2025 przyniósł istotne zmiany w systemach opłat drogowych w Europie, które mają znaczący wpływ na przedsiębiorstwa z branży transportu, spedycji i logistyki działające poza granicami Polski. Poniżej przedstawiamy przegląd najważniejszych modyfikacji, ich przyczyny oraz potencjalny wpływ na polskie firmy transportowe. Zrozumienie ich pomoże w jeszcze lepszym zarządzaniu flotą i obniżaniu kosztów operacyjnych działalności.

Wzrost opłat drogowych w wielu krajach

Od 1 stycznia 2025 roku w wielu europejskich państwach wprowadzono podwyżki opłat drogowych, mające na celu dostosowanie stawek do inflacji oraz pokrycie kosztów utrzymania i modernizacji infrastruktury. Przykłady obejmują:

Austria

Opłata infrastrukturalna została dostosowana do inflacji, a element taryfy CO₂ zwiększono. Łącznie skutkuje to podwyżką o około 7,4%. Dodatkowo wprowadzono oddzielną taryfę opłaty drogowej dla autobusów, z redukcją kosztów emisji CO₂ o 25%.

Belgia (Region Walonii)

Taryfy dostosowano do inflacji, co spowodowało średni wzrost opłat o około 2,86%.

Czechy

Stawki opłat dla samochodów ciężarowych wzrosły o maksymalnie 5% w porównaniu do poprzednich, głównie z powodu zwiększenia opłaty za emisję CO₂. Dodatkowo sieć dróg płatnych rozszerzono o nowe odcinki autostrad i dróg klasy I.

Słowacja

Podwyżka opłat o 3% wynika z podniesienia podatku VAT z 20% do 23%.

Węgry

Opłata infrastrukturalna zwiększyła się o 3,4%, to zaś przekłada się na średni wzrost całkowitej taryfy o około 2,5%.

Głównym powodem tych podwyżek jest konieczność dostosowania stawek do bieżącej inflacji oraz potrzeba finansowania inwestycji w infrastrukturę drogową. Polskie przedsiębiorstwa świadczące usługi transportowe za granicą muszą liczyć się ze wzrostem kosztów operacyjnych w związku z wyższymi opłatami drogowymi. Może to wpłynąć na rentowność przewozów oraz konieczność renegocjacji stawek zleceń.

Wprowadzenie opłat zależnych od emisji CO₂

Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/362, państwa członkowskie są zobowiązane do wprowadzenia opłat drogowych uzależnionych od emisji CO₂ pojazdów. Pierwszymi krajami, które wdrożyły te przepisy, są Niemcy i Austria.

Niemcy

Od 1 grudnia 2023 roku wprowadzono opłaty uzależnione od emisji CO₂. Dla pojazdów z normą emisji Euro 6 opłata wzrosła o 86%, osiągając maksymalnie 34,8 eurocenta za kilometr. Najwięcej płacą właściciele starszych pojazdów z normą Euro 0/1, gdzie stawka wynosi nawet 51,6 eurocenta za kilometr. Pojazdy elektryczne oraz napędzane wodorem są zwolnione z opłat.

Austria

Od 1 stycznia 2024 roku obowiązują opłaty dostosowane do emisji CO₂, co skutkuje wzrostem stawek o około 7,4%. Wprowadzono również oddzielną taryfę dla autobusów, z redukcją kosztów emisji CO₂ o 25%.

W 2025 roku można spodziewać się dalszego rozszerzenia tych regulacji na kolejne kraje oraz zaostrzenia istniejących przepisów, zgodnie z unijną dyrektywą „Eurovignette”. Celem tych działań jest promowanie ekologicznego transportu oraz redukcja emisji gazów cieplarnianych zgodnie z unijnymi celami klimatycznymi.

Przedsiębiorstwa dysponujące flotą starszych pojazdów muszą liczyć się ze znacznym wzrostem kosztów operacyjnych. Może to skłonić firmy do inwestycji w nowocześniejsze, bardziej ekologiczne pojazdy lub do poszukiwania alternatywnych tras omijających drogi z najwyższymi opłatami.

Nowe opłaty w Londynie

Od 7 kwietnia 2025 roku kierowcy korzystający z tunelu Blackwall w Londynie są zobowiązani do uiszczania nowych opłat, które różnią się w zależności od wielkości pojazdu i pory dnia. Dla samochodów osobowych wjazd będzie kosztował od £1.50 do £4, dla dużych vanów £6.50, a dla ciężarówek (HGV) £10 podczas godzin szczytu. Dodatkowo, pojazdy niespełniające norm emisji spalin mogą być obciążone dodatkowymi opłatami, takimi jak £12.50 za strefę ULEZ oraz £15 za wjazd do strefy Congestion Charge, co łącznie może wynieść nawet £40 dziennie.

Narzędzia do planowania tras z uwzględnieniem kosztów

W dobie rosnących opłat za przejazdy po europejskich drogach, przedsiębiorstwa transportowe muszą jeszcze dokładniej analizować swoje trasy, by minimalizować koszty drogowe i zwiększać rentowność przewozów. W tym celu wykorzystywane są różne systemy nawigacyjne i platformy optymalizacyjne, które pozwalają na wybór najbardziej efektywnej trasy z uwzględnieniem opłat drogowych, zużycia paliwa oraz czasu przejazdu.

Niezależnie od wyboru systemu, kluczowe jest także posiadanie urządzenia OBU (On-Board Unit), które automatycznie nalicza opłaty drogowe w systemach elektronicznych. Dzięki temu można uniknąć przestojów na bramkach i błędnych rozliczeń, co przekłada się na płynniejszą realizację zleceń transportowych.

Alternatywne trasy i ich wpływ na całkowity koszt transportu

Wybór odpowiedniej trasy to ważny element optymalizacji transportu, który może znacząco wpłynąć na koszty drogowe oraz czas realizacji przewozu. Często przewoźnicy stają przed dylematem: wybrać najkrótszą trasę, która może wiązać się z wysokimi opłatami, czy dłuższą, ale tańszą alternatywę? Decyzja zależy od wielu czynników, takich jak ceny paliwa, opłaty za przejazdy autostradami, zużycie pojazdu oraz wymagania klienta dotyczące terminu dostawy.

Nowoczesne systemy nawigacyjne potrafią analizować różne warianty przejazdu, uwzględniając zarówno czas, jak i opłaty drogowe. Wprowadzając dane pojazdu, takie jak jego waga, wysokość oraz norma emisji spalin, systemy te wskazują najbardziej optymalne rozwiązanie.

Dodatkowo, korzystanie z urządzenia OBU pozwala na automatyczne naliczanie opłat drogowych w różnych krajach. Dzięki temu przewoźnik może monitorować rzeczywiste koszty podróży i na bieżąco dostosowywać strategię wyboru tras.

Wniosek? Czasem krótsza droga nie oznacza tańszej opcji, a decyzja o wyborze alternatywnej trasy może przynieść realne oszczędności i poprawić efektywność całego procesu transportowego.

Analiza czasowa vs kosztowa – znajdowanie złotego środka

W transporcie drogowym ogromnym wyzwaniem jest znalezienie równowagi między szybkością dostawy a minimalizacją kosztów. Czasami konieczne jest priorytetowe traktowanie terminowości, innym razem bardziej opłaca się wybór tańszej trasy, nawet jeśli podróż zajmuje więcej godzin. Właściwa analiza uwzględniająca koszty drogowe, wymagania klienta oraz specyfikę ładunku pozwala podjąć optymalną decyzję.

Szybkość vs oszczędność – co jest ważniejsze?

Priorytetem jest zawsze spełnienie oczekiwań klienta, ale ich charakter może się różnić w zależności od rodzaju transportu:

ekspresowy – tu czas jest najważniejszy, a wyższe koszty drogowe są akceptowalne, jeśli pozwalają dostarczyć towar w określonym terminie (dotyczy to np. dostaw dla sektora automotive, gdzie brak komponentów może zatrzymać produkcję);
standardowy – optymalizacja kosztów jest ważniejsza, ponieważ ładunek nie wymaga błyskawicznej dostawy (tu warto szukać tańszych tras i omijać drogie autostrady, nawet kosztem wydłużenia czasu przejazdu);
chłodniczy – wymaga znalezienia kompromisu, ponieważ zarówno czas dostawy, jak i zużycie paliwa (wpływające na działanie agregatu chłodniczego) mają duże znaczenie.

Jak podejmować decyzje?

Nowoczesne systemy nawigacyjne pozwalają przewoźnikom analizować trasy w czasie rzeczywistym i wybierać optymalne rozwiązanie. Dodatkowo, korzystanie z urządzenia OBU umożliwia dokładne monitorowanie opłat drogowych i dostosowanie strategii przejazdu do aktualnych warunków.

Ostatecznie znalezienie złotego środka wymaga analizy wielu zmiennych – nie zawsze najszybsza trasa jest najlepsza pod względem kosztów, ale czasami oszczędność może wiązać się z ryzykiem opóźnień i kar umownych.

Integracja systemów planowania tras z urządzeniami pokładowymi

Nowoczesna logistyka drogowa opiera się na precyzyjnej analizie tras i automatycznym naliczaniu opłat. Ważną rolę w tym procesie odgrywa integracja systemów nawigacyjnych z urządzeniami pokładowymi, takimi jak urządzenie OBU. Dzięki temu przewoźnicy mogą w czasie rzeczywistym monitorować trasy, minimalizować koszty drogowe i unikać niepotrzebnych opóźnień.

Czym jest urządzenie OBU?

On-Board Unit to elektroniczne urządzenie instalowane w pojazdach ciężarowych, które automatycznie rejestruje przejazdy po płatnych drogach i nalicza opłaty zgodnie z obowiązującym systemem w danym kraju. W zależności od regionu może działać na podstawie sygnału GPS, technologii DSRC (dedicated short-range communication) lub łączyć oba te rozwiązania.

Jak wygląda integracja systemów?

Połączenie systemów planowania tras z urządzeniami OBU pozwala na:

automatyczne naliczanie opłat – kierowca nie musi zatrzymywać się na bramkach, co skraca czas przejazdu;
optymalizację tras w czasie rzeczywistym – system analizuje koszty drogowe na różnych trasach i rekomenduje najkorzystniejsze rozwiązanie;
śledzenie wydatków – przewoźnik może monitorować ponoszone koszty w panelu zarządzania flotą;
unikanie błędów i kar – brak rejestracji opłat może skutkować mandatem, a integracja systemu minimalizuje to ryzyko.

W jakich przypadkach integracja jest szczególnie przydatna?

Międzynarodowe trasy – w Europie obowiązują różne systemy poboru opłat (np. Toll Collect w Niemczech, TIS-PL we Francji, Myto CZ w Czechach). OBU pozwala na automatyczne dostosowanie do wymagań danego kraju.
Transport „just in time” – unikanie opóźnień związanych z manualnym opłacaniem przejazdów.
Monitorowanie efektywności floty – analiza tras i kosztów umożliwia lepsze planowanie przyszłych przejazdów i redukcję zbędnych wydatków.

Integracja systemów planowania tras z urządzeniami OBU to przyszłość efektywnego transportu – pozwala oszczędzać czas, redukować koszty i zwiększać kontrolę nad każdym przejazdem.

Chcesz planować jeszcze efektywniej swoje trasy i wykorzystywać nowoczesną technologię do uiszczania opłat drogowych? Zacznij współpracę z doradcami, którzy Ci w tym pomogą! Zadzwoń do Vialtis już dziś i umów się na konsultacje z naszymi specjalistami, którzy przedstawią Ci naszą ofertę.